Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: "Ταυτότητες και Ετερότητες σε περιόδους κρίσης"- Κομοτηνή 18-20 Μαΐου 2018

Οι έννοιες της «ταυτότητας» και της «ετερότητας» κατέχουν κεντρική θέση στην προβληματική των κοινωνικών επιστημών και ιδιαίτερα της κοινωνικής και πολιτισμικής ανθρωπολογίας. Οι σχετικές μελέτες έχουν αναδείξει την πολλαπλότητα και την μεταβλητότητα των κοινωνικών, έμφυλων, πολιτικών, εθνοτικών και άλλων ταυτοτήτων των κοινωνικών υποκειμένων, αλλά και τον αλληλοκαθορισμό «ταυτότητας» και «ετερότητας». Το «Εμείς», με άλλα λόγια, είναι πάντοτε συνάρτηση ενός - πραγματικού ή φαντασιακού- «Άλλου». Πώς λειτουργεί, όμως, το διαλεκτικό δίπολο ταυτότητας/ετερότητας σε καιρούς κρίσης, όταν επιταχύνεται η ιστορία και διαταράσσονται οι «κανονικότητες» της καθημερινής ζωής; Πώς βιώνεται η κατάσταση αυτή από τα κοινωνικά υποκείμενα και ιδιαίτερα από τους ανθρώπους που έχουν ταξινομηθεί ως «Άλλοι»; Πώς περιγράφουν την είσοδό τους στην «οριακότητα» και πώς προσδοκούν ότι θα βγουν απ’ αυτήν; Πώς διαχειρίζονται την «κρίση» ομάδες ανθρώπων που αισθάνονταν ενταγμένοι στην κοινωνία και βρέθηκαν στο περιθώριο; Ποιες στρατηγικές και ποιες πρακτικές εφαρμόζουν; Πώς αντιμετωπίζονται στις νέες συνθήκες το κράτος και οι άλλοι θεσμοί; Πώς μετεξελίσσονται έννοιες όπως «οικογένεια», «πατρίδα», «εαυτός» κ.λπ. σ’ αυτό το πλαίσιο;

Η προφορική ιστορία και -ιδίως- η αφήγηση ζωής αναδεικνύονται ως προνομιούχα εργαλεία για να μελετηθούν αυτά τα ερωτήματα, δεδομένου ότι μας επιτρέπουν να παρακολουθήσουμε λεπτομερώς τις ρήξεις, τις «βιογραφικές καμπές» και τις επαναδιαπραγματεύσεις που σημαδεύουν τις ζωές των ανθρώπων σε περιόδους κρίσης, αλλά και την αντανάκλασή τους στη μνήμη και στη βιοαφήγηση των αφηγητών μας.

Η Ένωση Προφορικής Ιστορίας, σε συνεργασία με το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης - και ιδιαίτερα με το Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας καθώς και το ΠΜΣ «Τοπική ιστορία – Διεπιστημονικές προσεγγίσεις»-, διοργάνωσε επιστημονικό συνέδριο με στόχο τη διερεύνηση των ερωτημάτων αυτών τόσο συγχρονικά όσο και διαχρονικά, μέσα από την αξιοποίηση προφορικών μαρτυριών και αφηγήσεων. Το συνέδριο ασχολήθηκε επίσης με τις μεθοδολογικές και δεοντολογικές προκλήσεις που θέτει η προσέγγιση του δίπολου «ταυτότητα/ετερότητα» μέσα από τη συνέντευξη προφορικής ιστορίας.