Δημογραφική ανάλυση. Η Δημογραφία των Χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και του Εύξεινου Πόντου

Σκοπός του μαθήματος είναι η εμβάθυνση των γνώσεων που οι φοιτητές προσέλαβαν κατά τη διάρκεια του μαθήματος «Εισαγωγή στη Δημογραφία» του πρώτου έτους. Το μάθημα, εφόσον ο αριθμός των φοιτητών που θα το επιλέξουν θα είναι μικρότερος των 20, θα γίνεται με τη μέθοδο της υλοποίησης project. Τα δεδομένα για την υλοποίηση των projects παρέχονται από τις ιστοσελίδες των Εθνικών Υπηρεσιών Στατιστικής κάθε κράτους, τον Οργανισμό Ενωμένων Εθνών, τη Eurostat και άλλες πηγές και επιστημονικές δημοσιεύσεις.
Το μάθημα αυτό περιλαμβάνει ένα θεωρητικό μέρος με διδασκαλίες από το διδάσκοντα. Οι διδασκαλίες αυτές εναλλάσσονται με τις παρουσιάσεις των τμημάτων των project που προετοιμάζουν κάθε φορά οι φοιτητές. Ενδεικτικά περιλαμβάνει:
1. Εισαγωγή στη Δημογραφική Ανάλυση. Το διάγραμμα Lexis και οι μετρήσεις των δημογραφικών φαινομένων. (3 ώρες)
2. Πίνακες επιβίωσης. Διαγενεακή και συγχρονική ανάλυση. Πίνακες επιβίωσης κατά αιτία θανάτου. Βρεφική θνησιμότητα. Ανάθεση projects στους φοιτητές. Κάθε φοιτητής αναλαμβάνει δύο χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης και του Εύξεινου Πόντου και σταδιακά αναλύει τα δημογραφικά τους χαρακτηριστικά. (6 ώρες)
3. Παρουσίαση 1ου τμήματος project από τους φοιτητές. Θέμα: η ιστορία, οικονομία, κοινωνία, πολιτισμός (culture) των χωρών του κάθε project. Αξιοποίηση των δεδομένων για την επακόλουθη δημογραφική ανάλυση. Συγκριτική ανάλυση της θνησιμότητας και των αιτιών θανάτου μεταξύ των επιλεγμένων χωρών. (6 ώρες).
4. Η διαγενεακή και συγχρονική ανάλυση της γονιμότητας. Ερμηνευτικά μοντέλα (3 ώρες)
5. Παρουσίαση 2ου τμήματος project: συγκριτική ανάλυση και προσδιοριστικοί παράγοντες της γονιμότητας στις επιλεγμένες χώρες. (6 ώρες)
6. Η ηλικιακή δομή. Μετρήσεις και παρεμβολές δημογραφικών φαινομένων (3 ώρες).
7. Παρουσίαση 3ου τμήματος project: συγκριτική ανάλυση των πληθυσμιακών δομών, των πληθυσμιακών μεγεθών και των ρυθμών αύξησης στις επιλεγόμενες χώρες. (6 ώρες).
8. Μετανάστευση. Προσδιοριστικοί παράγοντες και μεταναστευτική πολιτική. Δημογραφικές προβολές (3 ώρες).
9. Παρουσίαση 4ου τμήματος project: συγκριτική ανάλυση των μεταναστευτικών κινήσεων στις επιλεγόμενες χώρες. (6 ώρες).
10. Ολοκλήρωση project.
Βαθμολογία:
1. Project, 70% του τελικού βαθμού
2. Ενδιάμεσα γραπτά test, 30% του τελικού βαθμού
Πηγές δεδομένων (ενδεικτικά):
3. http://esa.un.org/migration/index.asp
4. http://esa.un.org/unpd/wpp/index.htm
5. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/themes
6. http://www.who.int/research/en/
7. http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE