Διδακτική ενότητα: Άνθρωποι σε κίνηση
Πού απευθύνεται: Λύκειο

Εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση

Ο όρος «εσωτερική μετανάστευση» σημαίνει μετακίνηση ανθρώπων εντός των ορίων της ίδιας χώρας. Στα μέσα του 17^ου αιώνα, όπως και σε προηγούμενους αιώνες, η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων στην Ευρώπη απασχολούνταν στον γεωργικό τομέα και διαβιούσε σε αγροτικές περιοχές. Όμως, αυτή η κατάσταση άλλαξε ραγδαία. Μέχρι τα μέσα του 19^ου αιώνα, ως συνέπεια της Βιομηχανικής Επανάστασης, ένα υψηλό ποσοστό πληθυσμού στην Αγγλία είχε μετακινηθεί για να βρει δουλειά και να ζήσει σε μικρές και μεγάλες πόλεις – μια διαδικασία που ονομάζεται «αστικοποίηση».

Η απογραφή του 1851 έδειξε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία ενός μεγάλου έθνους περισσότεροι άνθρωποι στην Αγγλία ζούσαν σε αστικές περιοχές παρά στην ύπαιθρο. Έναν αιώνα αργότερα η ίδια διαδικασία συνέβη στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Ως το 1900, περισσότεροι από το ένα πέμπτο των Γερμανών και των Γάλλων κατοικούσαν σε περιοχές με πληθυσμό 20.000 ατόμων και άνω.

Η μεγάλης κλίμακας εσωτερική μετανάστευση από αγροτικές σε αστικές περιοχές ήταν μία από τις πιο σημαντικές επιπτώσεις της Βιομηχανικής Επανάστασης στον τρόπο ζωής των ανθρώπων. 

Υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι, για ποικίλους λόγους, μετακινήθηκαν από την πατρίδα τους για να ζήσουν κάπου αλλού. Αυτό αναφέρεται ως αποδημία ή «εξωτερική μετανάστευση». Για παράδειγμα, πολλοί κάτοικοι της Βρετανίας, η οποία τότε περιλάμβανε την Ιρλανδία, μετανάστευσαν στη βόρεια Αμερική και σε διάφορες κτήσεις της Βρετανικής Αυτοκρατορίας – στον Καναδά, στη νότια Αφρική, στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία.