Jean-Michel Leclercq, Education Consultant, France 1
Η ανταλλαγή ιδεών, γνώσεων, εμπειριών και ανθρώπων στον τομέα της εκπαίδευσης συνεχίζεται εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα. Όλοι αυτοί οι τύποι ανταλλαγών υποδηλώνουν ότι ο διάλογος πραγματοποιείται μεταξύ πολιτισμών. Στην πραγματικότητα δεν έχουν χαραχτεί διαχωριστικές γραμμές. Στην περίοδο του Μεσαίωνα, οι ανταλλαγές είχαν επικεντρωθεί στον κόσμο των πανεπιστημίων. Τα πανεπιστήμια μπορούσαν να θεωρηθούν διεθνή ιδρύματα και, όπως δηλώνει η ονομασία τους, αντιπροσώπευαν τόσο την ενότητα όσο και τη διαφορετικότητα.
Στη διάρκεια μιας μακράς περιόδου από την Αναγέννηση έως τα τέλη του 19ου αιώνα, υπήρξαν βραδείες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά διδάσκονταν στα δημοτικά σχολεία. Σε αυτό το στάδιο της εκπαίδευσης πολλές αλλαγές κρίθηκαν από τους επαγγελματίες περιττές στις αίθουσες διδασκαλίας και υπήρξε περιορισμένη ανταλλαγή ιδεών μεταξύ πανεπιστημίων και σχολείων. Ωστόσο, παρά τα αβέβαια αποτελέσματά τους, τέτοιες επαφές έγιναν συνήθως το πρελούδιο των κοινών ιστοριών της καινοτομίας μέσω του κινήματος της «Νέας Εκπαίδευσης» στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και της βόρειας Αμερικής από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο απαιτήθηκαν εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις στα εκπαιδευτικά συστήματα, προκειμένου να ανταποκριθούν στη μεταβαλλόμενη κοινωνία και οικονομία. Άλλωστε και η συγκριτική θεώρηση των εκπαιδευτικών συστημάτων κατέστη πιο εύκολη μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεδομένου ότι στο παρελθόν υπήρχε έλλειψη στατιστικών καταγραφών. Η αύξηση διεθνών οργανισμών που μελετούσαν συγκριτικά τα εκπαιδευτικά συστήματα και οδηγούνταν σε γενικά συμπεράσματα, συνέβαλε σε έναν κοινό προσανατολισμό της εκπαίδευσης στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης. Ωστόσο, οι ερμηνείες των διεθνών δεδομένων διέφεραν από κράτος σε κράτος και μάλιστα μεταξύ των διαφόρων παραγόντων της εκπαίδευσης: εκπαιδευτικών, ακαδημαϊκών και κυβερνητικών παραγόντων αποφάσεων.
Η περίοδος μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο γνώρισε επίσης μεγάλη πρόοδο στις ανταλλαγές μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων της εκπαίδευσης. Αυτή η εξέλιξη ξεκίνησε το 1945, αλλά μετά το 1989 επεκτάθηκε σε νέους τομείς, που περιελάμβαναν, για παράδειγμα, όσους μοιράζονταν σαφείς στόχους, όπως η συμβολή στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Στην πραγματικότητα, όπως προκύπτει από τις πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν για τη δημιουργία κοινών βιβλίων ιστορίας μεταξύ δύο ή και περισσότερων εθνών, κοινές ιστορίες μπορούν να δομηθούν και πιθανώς επικεντρώνονται περισσότερο στο μέλλον παρά στο παρελθόν.
Η διερεύνηση αυτού του ζητήματος δεν μπορεί να είναι εξαντλητική. Αντίθετα, έχουμε επιλέξει να επικεντρωθούμε σε ορισμένες βασικές ιδέες για την ανταλλαγή ιδεών που υπήρξαν σημαντικές και έχουν επηρεάσει τις ζωές πολλών ανθρώπων που έζησαν στην Ευρώπη για κάποιο χρονικό διάστημα. Οι ιδέες αυτές εξετάζονται στις διδακτικές ενότητες που ακολουθούν. Αυτές είναι:
- Τα πρώτα πανεπιστήμια, χώροι μάθησης και κοινού εκπαιδευτικού κανόνα.
- Παγκοσμιοποίηση και εκπαίδευση.
1Βλ. Jean-Michele Leclercq Εκπαιδευτικές ανταλλαγές και κοινές ιστορίες
