Σύνδεση

Διδακτική ενότητα: Μαθαίνοντας από άλλους και διδάσκοντας άλλους μέσα από ταξίδια
Πού απευθύνεται: Γυμνάσιο

Ακόμη και τα πιο περιγραφικά ευρωπαϊκά ή δυτικά κείμενα ή εικόνες για άλλους λαούς είναι αναπαραστάσεις. Αυτές οι αναπαραστάσεις  είναι το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας αφαίρεσης, η οποία συνδέει την πραγματικότητα με την πολιτισμική βάση δεδομένων του θεατή και βοηθά στην κατανόηση αυτής της πραγματικότητας.  Οι αξίες στις οποίες εδράζεται αυτή η πολιτισμική βάση δεδομένων οργανώνουν την πραγματικότητα σε κατηγορίες, κοινούς τόπους και στερεότυπα: έτσι γίνεται αντιληπτή η πραγματικότητα.

Οι Ευρωπαίοι και οι μη Ευρωπαίοι δόμησαν τις δικές τους αναπαραστάσεις όταν ήρθαν σε επαφή ο ένας με τον άλλο. Οι αμοιβαίες αναπαραστάσεις συνιστούν μια ουσιαστική διάσταση της συνάντησης Ευρωπαίων και μη Ευρωπαίων.

Η περίπτωση της Αφρικής

Η Αφρική έγινε Αφρική και μαύρη μετά από αυτές τις συναντήσεις. Η κατηγορία του "μαύρου" είναι μια ευρωπαϊκή κατηγορία. Οι Αφρικανοί αισθάνονταν περισσότερο μαύροι, ως αποτέλεσμα της λευκής κυριαρχίας. Αν οι αφρικανοί ή οι ευρωπαίοι μαθητές στο σχολείο εκπαιδευτούν να προσδίδουν περισσότερη βαρύτητα στα στοιχεία, τις αξίες και τις εικόνες της ευρωπαϊκής ιστορικής παράδοσης, θα οικοδομήσουν ερμηνείες υπό την επιρροή αυτής της οπτικής.

Αν τα σχολικά εγχειρίδια απεικονίζουν τους Αφρικανούς και την αφρικανική ιστορία σε αρνητικό πλαίσιο (ή ως κάτι ανύπαρκτο), οι ευρωπαίοι μαθητές θα υποτιμήσουν τους Αφρικανούς και την κουλτούρα τους και οι αφρικανοί μαθητές θα αισθάνονται ταπεινωμένοι και ίσως απορρίψουν την ίδια τους την ταυτότητα.

Μετά την αποαποικιοποίηση, η ιστοριογραφική τάση που αναδύθηκε στις πρώην αποικίες χρησιμοποίησε ευρωπαϊκά πρότυπα για να δείξει στον κόσμο και στους Αφρικανούς ότι η μαύρη ήπειρος είχε τα δικά της εξελιγμένα στοιχεία και προχωρημένες μορφές οργάνωσης: η μελέτη μεγάλων αφρικανικών αυτοκρατοριών, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά μοντέλα, έγινε σχεδόν έμμονη ιδέα. Σήμερα, μια νέα γενιά αφρικανών διανοητών δεν ακολουθούν ευρωπαϊκά πρότυπα στην έρευνα του παρελθόντος της αφρικανικής επικράτειας και των ανθρώπων της.

Ο ρόλος των εικόνων

Οι εικόνες, ως αναπαραστάσεις της πραγματικότητας, κωδικοποιούν ταυτότητες, διανέμουν κοινωνικούς ρόλους και θέσεις, παρουσιάζουν πρότυπα και διαχωρίζουν φίλους και εχθρούς. Χωρίς ταυτότητα δεν υπάρχει μνήμη, ούτε σχέση με το παρελθόν, ούτε βάση για το μέλλον, ούτε διαφοροποίηση μεταξύ εαυτού και άλλων και καμία πιθανή σχέση με τον κόσμο.