Εκπαιδευτικό έργο

Στα πλαίσια του εορτασμού για την επέτειο των 25 χρόνων λειτουργίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ το Εργαστήριο ανέλαβε την έκθεση της λαογραφικής συλλογής του ΔΠΘ. Για το λόγο αυτό συνέστησα επιτροπή, της οποίας ανέλαβα πρόεδρος, και η οποία είχε ως μέλη την κα Β. Κράββα, Λέκτορα του ΔΠΘ, την κα Νάντια Μαχά-Μπιζούμη, διδάσκουσα στο ΤΕΙ Αθηνών και την κα Νάγια Δαλακούρα, μουσειολόγο του Αρχαιολογικού Μουσείου Κομοτηνής, η οποία επέλεξε τα εκθέματα, σχεδίασε και εκτέλεσε την έκθεση, αλλά και προέβη στην τεκμηρίωση των εκθεμάτων και στη συγγραφή των σχετικών συνοδευτικών κειμένων. Στην επιτροπή αυτή ανατέθηκε από την πρυτανεία του ΔΠΘ εν γένει η συντήρηση, τεκμηρίωση και φύλαξη της σημαντικής αυτής για τη Θράκη συλλογής. Τα εγκαίνια της έκθεσης με τίτλο «Η διαδρομή της Λαογραφικής Συλλογής του ΔΠΘ. Από το σκοτάδι της αποθήκης στο φως του εκθέτειν και επικοινωνείν» έγιναν στην Κομοτηνή (28 Σεπτεμβρίου 2016), και ως τον Απρίλιο του 2017 η έκθεση ήταν ανοικτή συγκεκριμένες μέρες της εβδομάδας, υποδεχόμενη πολλούς επισκέπτες, αλλά και φοιτητές και σχολεία της Ροδόπης, ώστε να λειτουργεί και εκπαιδευτικά. Το κύριο μέρος της έκθεσης αυτής παρουσιάστηκε επίσης στο περίπτερο του ΔΠΘ στην «24η Έκθεση Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» (Κομοτηνή, 25 – 27 Νοεμβρίου 2016), αλλά και σε διεθνές συνέδριο της Ιατρικής Σχολής του ΔΠΘ (Αλεξανδρούπολη, Μάιος 2017).

Το Εργαστήριο εκπαιδεύει συστηματικά τους φοιτητές στη θεωρία και πρακτική της επιτόπιας έρευνας, μέσω ειδικού σεμιναρίου και άσκησης, στα πλαίσια του μαθήματος «Εισαγωγή στη Λαογραφία», του πρώτου εξαμήνου, Τα αποτελέσματα αυτών των ασκήσεων κατατίθενται στο Εργαστήριο και αποτελούν το «Λαογραφικό Αρχείο» του, για το οποίο και τα περιεχόμενά του βλ. στην ειδική θέση της ιστοσελίδας αυτής.

Το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2015 – 2016 στο Εργαστήριο εργάστηκαν και εκπαιδεύτηκαν πενήντα φοιτητές, ενώ το αντίστοιχο εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2016 – 2017 εργάστηκαν και εκπαιδεύτηκαν τριάντα φοιτητές του Τμήματος, στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΣΠΑ για την πρακτική άσκηση των φοιτητών. Υπό την επίβλεψη και την καθοδήγησή του Διευθυντή του Εργαστηρίου και με τη συνεργασία του ειδικού στους υπολογιστές και δρ πληροφορικής και μέλους ΕΔΙΠ του Τμήματος κ. Κυρ. Σγουρόπουλου, καταρτίστηκε πλήρης ηλεκτρονικός κατάλογος, με διάφορες εφαρμογές και δυνατότητες αναζητήσεων στοιχείων, του πρωτογενούς αυτού λαογραφικού υλικού, ο οποίος έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Εργαστηρίου, ώστε το υλικό αυτό να αξιοποιηθεί από κάθε ενδιαφερόμενο ερευνητή. Επίσης στα ίδια πλαίσια, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017, οι εκπαιδευόμενοι φοιτητές εξασκήσθηκαν στην  οργάνωση και διαχείριση αρχείων και αρχειακών συλλογών, κατατάσσοντας και ευρετηριάζοντας σχετικό υλικό του Εργαστηρίου από τη Σάμο, τη Θράκη και τον Πόντο. Παραλλήλως δε ασχολήθηκαν, υπό την επίβλεψη της συνεργάτιδος του Εργαστηρίου κας Νάντιας Μαχά-Μπιζούμη με την αποδελτίωση βιβλιογραφίας σχετικής με τις ελληνικές λαϊκές και παραδοσιακές ενδυμασίες, καθώς και με την κατάταξη ενός σώματος εγγράφων που αποτελούν το ιστορικό αρχείο του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας, ως πρώτο βήμα για τη μελλοντική συγγραφή της ιστορίας του. Τον Μάιο του 2017, στα πλαίσια της ασκήσεως στο Εργαστήριο φοιτητών με το πρόγραμμα ΕΣΠΑ καταρτίστηκε αρχείο ημερολογίων τοίχου, με δείγματα από όλη την Ελλάδα, κυρίως από τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους. Πρόκειται για υλικό, η μελέτη του οποίου ενδιαφέρει τα τελευταία χρόνια έντονα τόσο την ελληνική, όσο και τις ξένες λαογραφίες.

Με απόφαση της Γενικής Συνελεύσεως του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ στο Εργαστήριο εντάχθηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής ο Δρ. Γ. Κούζας (2016-2019), ο οποίος στο διάστημα αυτό εκπόνησε ερευνητικό πρόγραμμα μεταδιδακτορικής έρευνας με τίτλο «Σύγχρονες μορφές προφορικότητας και ‘ανεπίσημη’ επικοινωνία: διαδόσεις και κοινωνικοί σχολιασμοί σε ένα δήμο της Αττικής. Μια λαογραφική και εθνογραφική προσέγγιση». Το πρόγραμμα υποβλήθηκε για χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος υποτροφιών με τίτλο «Ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών / Ερευνητριών», 1ος Κύκλος, ΕΣΠΑ 2014-2020. Στην 8η /21-02-2017 Συνεδρίας του Δ.Σ του Ι.Κ.Υ. το πρόγραμμα αυτό της μεταδιδακτορικής έρευνας βαθμολογήθηκε με 96%, κατατασσόμενο τέταρτο επί 1700 προτάσεων όλων των επιστημονικών και ερευνητικών πεδίων, γεγονός που αποτελεί διάκριση αριστείας για την μεταδιδακτορική έρευνα του Εργαστηρίου. Από το πρόγραμμα αυτό προέκυψαν και δύο σχετικές διεθνείς δημοσιεύσεις, αλλά και δίδαξε επικουρικά μαθήματα λαογραφίας σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στους φοιτητές του Τμήματος.  Το πρόγραμμα της μεταδιδακτορικής έρευνας του κ. Κούζα περατώθηκε επιτυχώς τον Ιούνιο του 2019. Την έκθεση περάτωσης της μεταδιδακτορικής έρευνας βλέπε εδώ.

Τον Ιανουάριο του 2018 το Εργαστήριο υπέγραψε προγραμματικό μνημόνιο συνεργασίας με την «Ακαδημία Λαϊκού Πολιτισμού και Τοπικής Ιστορίας», που έχει ιδρύσει ο Φορέας Πολιτισμού «Μαγνήτων Κιβωτός. Για τη διάσωση του Πολιτιστικού Αποθέματος», της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού. Ειδικότερα, στο πλαίσιο αυτό, πέραν των κοινών ερευνητικών δράσεων, της από κοινού διοργάνωσης ημερίδων και συνεδρίων και της πραγματοποίησης κοινών εκδόσεων, από το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2017 – 2018 έχουμε διοργανώσει μαθήματα τριετούς κύκλου σπουδών (2017 – 2021) λαογραφίας πανεπιστημιακού επιπέδου, με τίτλο «Εισαγωγή στην επιστήμη του λαϊκού πολιτισμού», με στόχο την επιμόρφωση και εκπαίδευση εκπαιδευτικών και ανθρώπων με πανεπιστημιακή εκπαίδευση, σε ζητήματα λαογραφίας και τοπικής ιστορίας, στα πλαίσια μιας γενικότερης προσπάθειας για την ανάπτυξη της πατριδογνωσίας στη χώρα μας. Για τη συγκεκριμένη δράση, την Ακαδημία, τα μαθήματα και τις δραστηριότητές της βλ. στην ιστοσελίδα http://learn.cultureacademy.gr/

Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ στο Εργαστήριο εντάχθηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής και ο Δρ. Αλ. Καπανιάρης, ο οποίος στο διάστημα 2018 - 2019 πραγματοποίησε στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, και ειδικότερα στο «Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας» μεταδιδακτορική έρευνα με τίτλο «Αρχειακή εθνογραφία και αναγνώσεις σε ψηφιακό περιβάλλον: ‘συνομιλώντας’ με τα αρχεία των Πηλιορειτών εν Αιγύπτω». Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής ο κ. Καπανιάρης συνεπικούρησε στη διδασκαλία του μαθήματος «Ψηφιακή Λαογραφία», ενώ από το πρόγραμμα προέκυψαν επιστημονικές δημοσιεύσεις, ανακοινώσεις σε συνέδρια και διαλέξεις. Το πρόγραμμα της μεταδιδακτορικής έρευνας του κ. Καπανιάρη περατώθηκε επιτυχώς τον Μάιο του 2019. Την έκθεση περάτωσης της μεταδιδακτορικής έρευνας βλέπε εδώ.

Στα πλαίσια της μεταδιδακτορικής έρευνας του δρος Αλ. Καπανιάρη, και σε συνεργασία με την «Ακαδημία Λαϊκού Πολιτισμού και Τοπικής Ιστορία», που είναι  Τμήμα του Πολιτιστικού Φορέα «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη Διάσωση του Πολιτιστικού Αποθέματος» της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος και Αλμυρού από το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2018 – 2019 δημιουργήθηκε πρόγραμμα «Πηλιορείτες εν Αιγύπτω: Αρχειακή Εθνογραφία με την οπτική των Νέων Τεχνολογιών και του Διαδικτύου» στο πλαίσιο κύκλου σπουδών ενός έτους, διαρθρωμένου σε δύο εξάμηνα, με επιστημονικούς υπευθύνους τον διευθυντή του Εργαστηρίου και τον κ. Καπανιάρη. Οι στόχοι του προγράμματος είναι μέσα από αυτή τη δραστηριότητα: α) να ενισχυθεί και η μεταδιδακτορική έρευνα με το νέο υλικό, β)  να παρουσιάσουμε καλές πρακτικές εφαρμογής των νέων τεχνολογιών στο πεδίο της αρχειακής εθνογραφίας, γ)  να αξιολογήσουμε ένα νέο καινοτόμο πρόγραμμα εξ αποστάσεως (e-learning) στο πεδίο της εθνογραφίας και των ανθρωπιστικών σπουδών ευρύτερα, δ) να ενταχθεί η πρωτοβουλία στον νέο κύκλο εκδηλώσεων που θα πραγματοποιηθεί το 2019 στο Βόλο στο πλαίσιο της «Ναυτικής Εβδομάδας» με τιμώμενη πόλη την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2018 - 2019 και θα ολοκληρώθηκε το εαρινό εξάμηνο της ίδιας χρονιάς.Οι διδακτικές ενότητες που θα παρακολούθησαν οι σπουδαστές είναι: Εισαγωγή στην εθνογραφία - Ψηφιακή εθνογραφία - Βασικές αρχές αρχειακής εθνογραφίας - Η συνέντευξη ως εργαλείο εθνογραφικής έρευνας - Ψηφιακή αφήγηση και συλλογική μνήμη - Εργαστήριο ψηφιοποίησης και διαχείρισης τεκμηρίων και πηγών - Εργαλεία Κοινωνικής Δικτύωσης και συλλογική μνήμη.

Το 2018 στο Εργαστήριο, και στον Διευθυντή του προσωπικά, ανατέθηκε η επιστημονική επίβλεψη και διαχείριση του «Εθνολογικού Μουσείου Θράκης – Αγγέλα Γιαννακίδου» της Αλεξανδρούπολης. Συγκεκριμένα, με ειδικό συμβολαιογραφικό έγγραφο, οι όροι του οποίου έγινα δεκτοί τόσο από τη Συνέλευση του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας, όσο και από τη Σύγκλητο του ΔΠΘ, η ιδρύτρια του μουσείου Αγγέλα Γιαννακίδου όρισε ότι η επιστημονική και μουσειολογική επίβλεψη και διαχείριση του μουσείου, των συλλογών και των ερευνητικών και μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων του μετά τον θάνατό της θα ανατεθεί στον Διευθυντή του Εργαστηρίου, και σε επιτροπή που θα συστήσει από τα μέλη του Εργαστηρίου, και στην οποία θα συμμετέχουν και δύο μέλη της οικογενείας της, υπό τον όρο η συλλογή και τα επιμέρους περιεχόμενά της να μην διασπαστούν. Σε κάθε δε περίπτωση, η συνέχιση του έργου αυτού θα ανήκει στον Διευθυντή του Εργαστηρίου και στα μέλη του, όπως θα οριστεί απ’ αυτόν τη σειρά της διαδοχής τους στην εν λόγω επιτροπή. Με τον τρόπο αυτό το Εργαστήριο, και ο διευθυντής και τα μέλη του, ανέλαβαν την επιστημονική διαχείριση και επίβλεψη του αξιολογότατου αυτού λαογραφικού μουσείου, οι συλλογές και η δράση του οποίου καλύπτουν τον χώρο της μείζονος Θράκης.

Το Εργαστήριο, σε συνεργασία με το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, τον καθηγητή Ευάγγ. Αυδίκο και το ΠΜΣ «Τοπική ιστορία – διεπιστημονικές προσεγγίσεις» του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ συνδιοργάνωσε το 7ο Θερινό Σχολείο Τζουμέρκων με θέμα «Τρωγοπίνοντας. Πολιτισμικές και κοινωνικές προσεγγίσεις της (αγρο)διατροφικής παράδοσης» (Αύγουστος 2019) και το 8ο Θερινό Σχολείων Τζουμέρκων με θέμα «Η κλιματική αλλαγή και ο πλανήτης Γη. Κοινωνίες, πολιτισμοί και εκπαίδευση» (Αύγουστος 2020).

Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου του 2019 το Εργαστήριο, σε συνεργασία με το ΠΜΣ «Σπουδές στην Τοπική Ιστορία» του Τμήματος και με την Ένωση Προφορικής Ιστορίας διοργάνωσε στο Τσεπέλοβο του Ζαγορίου το «1^ο Θερινό Σχολείο για την Προφορική Ιστορία», με την φροντίδα του Αναπλ. Καθηγητή κ. Βασιλ. Δαλκαβούκη.

Με απόφαση της Συνέλευσης του Τμήματος στο Εργαστήριο εντάχθηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια η Δρ. Μυροφόρα Ευσταθιάδου, η οποία στο διάστημα 2019 - 2021 πραγματοποιεί στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, και ειδικότερα στο «Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας» μεταδιδακτορική έρευνα με τίτλο «Μύθοι, θρύλοι και ιστορικά πρόσωπα στον Πόντο: κοινές προσλήψεις Ελλήνων και Τούρκων», με την επίβλεψη του Διευθυντή του Εργαστηρίου Καθηγητή Μ. Γ. Βαρβούνη. Από το πρόγραμμα θα προκύψουν επιστημονικές δημοσιεύσεις, ανακοινώσεις σε συνέδρια και διαλέξεις.

Με απόφαση της Συνέλευσης του Τμήματος στο Εργαστήριο εντάχθηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής ο Δρ. Αλ. Καπανιάρη,ς ο οποίος στο διάστημα 2019 - 2021 πραγματοποιεί στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, και ειδικότερα στο «Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας» μεταδιδακτορική έρευνα με τίτλο «Από την Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας στη Νέα Αγχίαλο Μαγνησίας: Αρχειακή Εθνογραφία μέσα από τις μνήμες και τα αρχεία του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου ‘Η Δήμητρα’», με την επίβλεψη του Διευθυντή του Εργαστηρίου Καθηγητή Μ. Γ. Βαρβούνη. Από το πρόγραμμα θα προκύψουν επιστημονικές δημοσιεύσεις, ανακοινώσεις σε συνέδρια και διαλέξεις.

Το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2019 – 2020 το Εργαστήριο, μαζί με την Ακαδημία Λαϊκού Πολιτισμού Βόλου και τον φορέα πολιτισμού «Μαγνήτων Κιβωτός» της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού, καθώς και τα ΓΑΚ – Αρχεία Ν. Μαγνησίας, συνδιοργάνωσε το πρόγραμμα «Τοπική ιστορία και ψηφιακά μέσα: αρχειακή εθνογραφία σε αρχεία τοπικής ιστορίας με τη χρήση ψηφιακών μέσων». Επιστημονικοί υπεύθυνοι ήταν ο Διευθυντής του Εργαστηρίου καθηγητής Μ. Γ. Βαρβούνης και ο μεταδιδακτορικός ερευνητής δρ Αλέξανδρος Καπανιάρης, και συνεργάστηκαν η διευθύντρια των ΓΑΚ – Αρχείων Ν. Μαγνησίας δρ Ανίτα Πρασσά και ο σκηνοθέτης Βασίλης Λουλές. Οι συμμετέχοντες εκπαιδεύθηκαν στην παραγωγή ψηφιακών μέσων με βάση αρχειακό υλικό, στα πλαίσια της μεθοδολογίας και της πρακτικής των digital humanities.

Το Εργαστήριο διοργάνωσε τις εξής διαλέξεις για τους φοιτητές, με ελεύθερη παρακολούθηση από το κοινό, οι οποίες έγιναν διαδικτυακά, μέσω της πλατφόρμας Skype for Business ή της πλατφόρμας Microsoft Teams:

•       στο πλαίσιο του μαθήματος «Λογοτεχνία της γενιάς του 1880 και Λαογραφία», που διδάσκει το μέλος ΕΔΙΠ Θαν. Κούγκουλος, διάλεξη της Δρ. Asli Çete, από το İstanbul Üniversitesi της Κωνσταντινούπολης, με θέμα «Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου: ζητήματα φύλου και συγκρότησης της εθνικής ταυτότητας» (7 Μαΐου 2020).
•       στο πλαίσιο του μαθήματος «Λογοτεχνία της γενιάς του 1880 και Λαογραφία», που διδάσκει το μέλος ΕΔΙΠ Θαν. Κούγκουλος διάλεξη του Επίκ. Καθηγητή Συγκριτικής Γραμματολογίας Étienne E. Charrière, από το Τμήμα Τουρκικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Bilkent της Άγκυρας, με θέμα «Η ανάγνωση μυθιστορημάτων στο πολύγλωσσο περιβάλλον της ύστερης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» (28 Μαΐου 2020).
•       στο πλαίσιο του μαθήματος «Λαϊκή τέχνη», που διδάσκει η Επίκ. Καθηγήτρια Νάντια Μαχά διάλεξη της Αλεξάνδρας Τράντα, από την Υπηρεσία Μουσείου του Πολιτιστικού Ιδρύματος της Τράπεζας Πειραιώς (ΠΙΟΠ), με θέμα «Η διαχείριση της τοπικής ιστορίας από τα θεματικά μουσεία του ΠΙΟΠ» (30 Απριλίου 2020).
•       στο πλαίσιο του μαθήματος «Έντεχνος λαϊκός πεζός λόγος», που διδάσκει η Επίκ. Καθηγήτρια Νάντια Μαχά διάλεξη του Δρα Αλέξανδρου Καπανιάρη, με θέμα «Ψηφιακή Λαογραφία και προφορική λαϊκή λογοτεχνία: εμπλουτισμένα περιβάλλοντα, πρακτικές και προτάσεις» (20 Μαΐου 2020).
•       στο πλαίσιο του μαθήματος «Λαϊκή τέχνη», που διδάσκει η Επίκ. Καθηγήτρια Νάντια Μαχά διάλεξη του Δρα Αλέξανδρου Καπανιάρη, με θέμα «Ψηφιακή Λαογραφία και λαϊκές τέχνες: εμπλουτισμένα περιβάλλοντα, πρακτικές και προτάσεις» (14 Μαΐου 2020).
•       διάλεξη του ομ. Καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Ερατοσθένη Καψωμένου με θέμα «Το ελληνικό πολιτισμικό πρότυπο στο δημοτικό τραγούδι» (5 Ιουνίου 2020).

•       διαδικτυακή συζήτηση με τον συγγραφέα Ισίδωρο Ζουργό με θέμα «Το σύγχρονο ελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα» (24 Νοεμβρίου 2020).

•      διάλεξη του Αν. Καθηγητή Αριστείδη Τσαντηρόπουλου με θέμα: «Ο σασμός (συμβιβασμός) ως εθιμικός τρόπος εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών στη σύγχρονη Κρήτη» (27 Νοεμβρίου 2020).

•   διάλεξη του Αν. Καθηγητή Λάμπρου Βαρελά με θέμα: «Κινήσεις για την πνευματική αφύπνιση της επαρχίας στον Μεσοπόλεμο» (1 Δεκεμβρίου 2020). 

•   διάλεξη της Καθηγήτριας Damla Demirözü με θέμα: «Tο μυθιστόρημα ως εθνοθρησκευτική ταυτότητα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία: Μια καραμανλίδικη διασκευή του Πολυπαθούς του Γρ. Παλαιολόγου» (8 Δεκεμβρίου 2020).

•   διάλεξη της Διευθύντριας του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού ΥΠΠΟΑ Έλενας Μελίδη με θέμα: «Από το Μουσείον των Ελληνικών Χειροτεχνημάτων στο Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού» (10 Δεκεμβρίου 2020). 

•   διάλεξη του Διευθυντή Ερευνών και Διευθύνοντα το Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών Ευάγγελου Καραμανέ με θέμα: «Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών λαογραφικών και εθνολογικών αρχείων» (16 Δεκεμβρίου 2020).

•   διάλεξη της Αν. Καθηγήτριας  Ksenia Klimova με θέμα: «Ο Παππούς Πάγος, η Κόρη του Χιονιού και το Άστρο των Χριστουγέννων: οι παραδόσεις του Δωδεκαημέρου στη Ρωσία» (17 Δεκεμβρίου 2020).

Το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2020-2021 το Εργαστήριο διοργάνωσε τις εξής επιστημονικές διαλέξεις:

•         «Τα θαύματα και η παράδοση των εγκοι­μήσεων στην χριστιανική παράδοση» (Πέμπτη, 18 Μαρτίου 2021), με ομιλητή τον Καθηγητή του ΑΠΘ κ. Χρήστο Αρα­μπατζή.

•         «Η επιτόπια έρευνα στην περιοχή Ρουμλουκίου. Από την απλή παρατήρηση στην καταγραφή» (Τετάρτη, 17 Μαρτίου 2021), με ομιλητή τον ερευνητή του λαϊ­κού πολιτισμού κ. Αχιλλ. Τσιάρα.

•         «Το παραμύθι στην εκπαίδευση» (Πέμπτη, 18 Μαρτίου 2021), με ομιλητή τον ομ. Κα­θηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Ευάγγ. Αυδίκο.

•         «Μετακοινωνική προσέγγιση αλήθειας και μύθου: Θάνατος και Μεταθανάτιος ζωή στο Κρητικό Δημοτικό Τραγούδι» (Τετάρτη, 31 Μαρτίου 2021), με ομιλητή τον Γενικό Διευθυντή της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης Δρ. Κωνσταντίνο Ζορμπά.

•         «Υφαίνοντας (σ)τον τόπο: από την παρά­δοση στη σύγχρονη χειροτεχνική παρα­γωγή της Αράχωβας» (Τετάρτη, 24 Μαρ­τίου 2021), με ομιλητή τον Κύριο Ερευνη­τή στο Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Παρασκευά Ποτηρόπουλο.

•         «Οι χειμερινές γιορτές στο Βουκουρέστι κατά τον 18ο αιώνα» (Πέμπτη, 8 Απριλίου 2021), με ομιλητή τον Καθηγητή του Πα­νεπιστημίου του Βουκουρεστίου Tudor Dinu.

•         «Μιμίδια: ένα νέο είδος λαϊκού λόγου στο ψηφιακό περιβάλλον. Οι μάσκες της παν­δημίας» (Πέμπτη, 8 Απριλίου 2021), με ομιλητές τον Αναπλ. Καθηγητή του Πανε­πιστημίου του Αιγαίου Γιώργο Κατσαδώ­ρο και την υποψ. Δρ Λαογραφίας Αφρο­δίτη Νουνανάκη.

•         «Από το πανηγύρι στα φεστιβάλ: πολιτι­σμική κληρονομιά και τοπική ανάπτυξη» (Τετάρτη, 14 Απριλίου 2021), με ομιλητή τον Κύριο Ερευνητή στο Κέντρον Ερεύ­νης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακα­δημίας Αθηνών Γιώργο Βοζίκα.

•         «Εργασίες ψηφιοποίησης αρχείων και συλλογών του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών: δημιουργία ψηφια­κών αποθετηρίων και εφαρμογών και διαχείριση ψηφιακού πολιτιστικού απο­θέματος» (Τρίτη, 13 Απριλίου 2021), με ομιλητή τον Διευθυντή Ερευνών και Δι­ευθύνοντα το Κέντρον Ερεύνης της Ελ­ληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθη­νών Eυάγγελο Καραμανέ.

•         «Η έρευνα και η διδασκαλία της Λαϊκής Τέχνης και του Ενδύματος στο Πανεπι­στήμιο Ιωαννίνων» (Τετάρτη, 14 Απριλίου 2021), με ομιλήτρια την Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Μαρίνα Βρέλλη-Ζάχου.

•         «Η τελετουργία, η συνέχεια και οι αλλα­γές στο γλυκό του γάμου στη Σαντορίνη» (Πέμπτη, 13 Μαΐου 2021), με ομιλήτρια την Κύρια Ερευνήτρια στο Κέντρον Ερεύ­νης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακα­δημίας Αθηνών Κυριακή Χρυσού-Κα­ρατζά.

•         «Η διασημειωτικότητα ως σύγχρονο επι­κοινωνιακό φαινόμενο» (Πέμπτη, 20 Μα­ΐου 2021), με ομιλητή τον Καθηγητή Ση­μειολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστη­μίου Θεσσαλονίκης Ευάγγελο Κουρδή.

•         «Τα ελληνικά μυθιστορήματα ‘αποκρύ­φων’ πόλεων του 19ου αιώνα» (Παρα­σκευή, 21 Μαΐου 2021), με ομιλήτρια την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνι­κής και Συγκριτικής Φιλολογίας του Πα­νεπιστημίου Πατρών Γεωργία Γκότση.

•         «Προσεγγίζοντας τις ζωές των Ελληνίδων της υπαίθρου μέσα από το έργο του Πα­παδιαμάντη: η οριακή, ανατρεπτική περί­πτωση της ‘Φόνισσας’» (Πέμπτη, 27 Μαΐ­ου 2021), με ομιλήτρια την Ομότιμη Κα­θηγήτρια του Πανεπιστημίου του Αιγαίου Μαρία Γκασούκα.

Με απόφαση της Συνελεύσεως του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ στο Εργαστήριο εντάχθηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής ο Ν. Θ. Κόκκας (2021 - 2024), ο οποίος στο διάστημα αυτό εκπόνησε ερευνητικό πρόγραμμα μεταδιδακτορικής έρευνας με τίτλο «Ο παροιμιακός λόγος των Πομάκων της Ξάνθης. Μελέτη λογοτύπων και μοτίβων - Θεματικές και μορφολογικές διαφοροποιήσεις ανάλογα με τα τοπικά γλωσσικά ιδιώματα».

Με απόφαση της Συνελεύσεως του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ στο Εργαστήριο εντάχθηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια η κα Παναγιώτα Δαλακούρα (2022 - 2024), η οποίαστο διάστημα αυτό εκπόνησε ερευνητικό πρόγραμμα μεταδιδακτορικής έρευνας με τίτλο «Προσεγγίζοντας τη μνήμη, την ταυτότητα και την τοπική ιστορία μέσα από δράσεις μουσειακής μάθησης στο Λαογραφικό Μουσείο Κομοτηνής».

Το Εργαστήριο συμμετείχε, κυρίως με τον Διευθυντή του και την Επίκ. Καθηγήτρια του ΤΙΕ Νάντια Μαχά, κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2020 – 2021 και 2021 – 2022, στον σχεδιασμό και την ίδρυση ενός Διιδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών με τίτλο «Λαογραφία και Πολιτιστική Διαχείριση (Folklore, Folkloristics and Cultural Management)», με τη συνεργασία του Τμήματος Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Το συγκεκριμένο ΠΜΣ εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 από τη Συνέλευση του ΤΙΕ, την Επιτροπή Μεταπτυχιακών Σπουδών και την Σύγκλητο του ΔΠΘ.

Για την Ευρωπαϊκή Ημέρα Συντήρησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς το Τμήμα Συντήρησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης σεσυνεργασία με το Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας – Εθνολογίας του Δ.Π.Θ. πραγματοποίησαν την Τετάρτη 12  Οκτωβρίου και ώρες 09:00-12:00, στο πλαίσιο του μαθήματος «Μουσεία και Λαϊκός Πολιτισμός: Ζητήματα Διαχείρισης», που διδάσκει η Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας του ΤΙΕ, κ. Νάντια Μαχά, ξενάγηση σε φοιτήτριες και φοιτητές στον χώρο του εργαστηρίου συντήρησης βιβλίων και χαρτώων αντικειμένων στο Ιμαρέτ Κομοτηνής. Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης έγινε γνωριμία με τα υλικά, τα εργαλεία και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για τη συντήρηση βιβλίων και χαρτώων και αντικειμένων, ενώ παρουσιάστηκαν, θεωρητικά και πρακτικά, βασικές μέθοδοι και στάδια συντήρησης σε επιλεγμένα κειμήλια της εκκλησιαστικής συλλογής.

Με απόφαση της Συνελεύσεως του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ στο Εργαστήριο εντάχθηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια η καAna María Martín Vico, δρ. του Πανεπιστημίου της Γρανάδα (2023 – 2024), η οποία στο διάστημα αυτό πραγματοποίησε μεταδιδακτορική έρευνα με τίτλο «Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι και η Γενιά του 1930».

Στο πλαίσιο του Επιστημονικού Colloquiumτου Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας, στις 11 Ιανουαρίου 2023, ο Καθηγητής Μ. Γ. Βαρβούνης με την Επίκ. Καθηγήτρια Νάντια Μαχά παρουσίασαν το θέμα «Η άσκηση των φοιτητών και των φοιτητριών στη συλλογή λαογραφικού υλικού από τον άυλο και τον υλικό πολιτισμό: το ερευνητικό έργο του ‘Εργαστηρίου Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας’ του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας», όπου συνομίλησαν σχετικά με τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές δράσεις του Εργαστηρίου, στο πλαίσιο του επιστημονικού έργου του.

Το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2022 – 2023 το Εργαστήριο οργάνωσε διαδικτυακές διαλέξεις, στο πλαίσιο του ερευνητικού και ακαδημαϊκού έργου των μελών του, ενταγμένες στον σχεδιασμό του εκπαιδευτικού έργου του. Συγκεκριμένα, με επιστημονική επιμέλεια της Επίκ. Καθηγήτριας Νάντιας Μαχά, πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες διαλέξεις:

«Εισαγωγή στον κόσμο των Μουσείων» (23 Νοεμβρίου 2022), με ομιλήτρια την εθνομουσειολόγο Νάγια Δαλακούρα.

«Ζητήματα διαχείρισης και βιωσιμότητας στον μουσειακό χώρο, με αφορμή το παράδειγμα του Κέντρου Μελέτης Νεότερης Κεραμικής (30 Νοεμβρίου 2022), με ομιλητή τον  Αρχαιολόγο Νίκο Λιάρο, υπηρεσία ΔΙ.ΝΕ.ΠΟ.Κ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

«Οι Ελληνικές Παραδοσιακές Φορεσιές. Μουσειακή Παρουσία, Αναπαράσταση, Μόδα» (1 Δεκεμβρίου 2022), με ομιλήτρια την Καθηγήτρια Μαρίνα Βρέλλη-Ζάχου.

 Επίσης, με επιστημονική επιμέλεια του Επίκ. Καθηγητή Θανάση Κούγκουλου, πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες διαλέξεις:

«Σχέσεις της Λογοτεχνίας με την Ιστορία: ζητήματα ορολογίας και μεθόδου», με ομιλήτρια την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (ΒΝΕΣ), Πανεπιστήμιο Κύπρου Αφροδίτη Αθανασοπούλου (1 Δεκεμβρίου 2022).

«Η μετάπλαση του βιώματος του '22. Από την Ιστορία στην «Ιστορία» του Στρατή Δούκα», με ομιλήτρια την  Δρ. του Τομέα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του  ΑΠΘ Γεωργία Μπακάλη (8 Δεκεμβρίου 2022).

«Οι λογοτέχνες ως πολιτικό υποκείμενο-το παράδειγμα της πολιτικής τους δραστηριότητας τη δεκαετία 1940-1950», με ομιλητή τον Δρ. Σύγχρονης Ιστορίας και Μεταδιδακτορικό Ερευνητή του Παντείου Πανεπιστημίου Βασίλη Μόσχο (14 Δεκεμβρίου 2022).

«Ιστορικά συμφραζόμενα στα Κυπριακά Δημοτικά Τραγούδια», με ομιλήτρια την Δρ. Γλωσσών, Κείμενων και Συμφραζομένων του Πανεπιστημίου της Γρανάδας, στην Ισπανία, και Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ Ana María Martín Vico (11 Ιανουαρίου 2023).

Τον Δεκέμβριο του 2022 το Εργαστήριο εγκαινίασε την πραγματοποίηση ετήσιου «Κύκλου Διαδικτυακών Διαλέξεων» για κάθε ακαδημαϊκή χρονιά. Ο «Α΄ Κύκλος Διαδικτυακών Διαλέξεων», για το ακαδημαϊκό έτος 2022 - 2023, είχε τον γενικό τίτλο «Crafts», σε επιστημονική επιμέλεια της Επίκουρης Καθηγήτριας Νάντιας Μαχά, (Δεκέμβριος 2022 – Μάρτιος 2023), και στη διάρκειά του πραγματοποιήθηκαν οι εξής διαλέξεις:

Filep Motwary, Independent Fashion Curator, Fashion Critic, and Visiting Lecturer at Polimoda University in Florence, «Crafts activating as storytellers» (Δευτέρα, 12 Δεκεμβρίου2022).

Loukia Richards, Visual Artist, Curator, and Co-founder/Editor-In-Chief SMCK Magazine, «Craft as Political Art» (Τετάρτη, 14 Δεκεμβρίου2022).

Στο πλαίσιο του μνημονίου συνεργασίας με τον Δήμο Κομοτηνής, το Εργαστήριο σε συνεργασία με την Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Κομοτηνής οργάνωσε «Εργαστήριο Προφορικής Ιστορίας», το οποίο συνοδεύτηκε από ανοιχτή εκδήλωση το (Σάββατο 2 Απριλίου). Το «Εργαστήριο για τη δημιουργία ομάδας Προφορικής Ιστορίας στην Κομοτηνή» (27, 31 Μαρτίου και 1, 2, 3 και 17 Απριλίου 2022) περιέλαβε εισαγωγή και εκπαίδευση στις αρχές και τη μεθοδολογία της προφορικής ιστορίας από τους: Βασίλη Δαλκαβούκη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας (συλλογή και αρχειοθέτηση προφορικών αφηγήσεων) και Κυριάκο Σγουρόπουλο, ΕΔΙΠ στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας (εργαλεία και τεχνικές καταγραφής ήχου και εικόνας στην προφορική αφήγηση).  Το εργαστήριο ολοκληρώθηκε με μία εκπαίδευση από τον σκηνοθέτη Βασίλη Λουλέ  που επικεντρώθηκε στην κινηματογράφηση της προφορικής μαρτυρίας μέσα από τρεις φάσεις:  Α΄ φάση (τετράωρη διαδικτυακή συνάντηση): εισαγωγή στη μέθοδο κινηματογράφησης, προεργασία, οδηγίες για την έρευνα.  Β΄ φάση (διήμερο εργαστήριο δια ζώσης): κινηματογράφηση προφορικής μαρτυρίας από τον εισηγητή, κατανομή των συμμετεχόντων σε ομάδες εργασίας, κινηματογράφηση μιας προφορικής μαρτυρίας από την κάθε ομάδα, προβολή επιλεγμένου υλικού των ομάδων στην ολομέλεια του εργαστηρίου.  Γ΄ φάση (τετράωρη διαδικτυακή συνάντηση): Παρουσίαση των επεξεργασμένων ασκήσεων, ανάλυση των θετικών στοιχείων τους και επισήμανση των αστοχιών, οδηγίες για την περαιτέρω επεξεργασία. Στόχος ήταν να γνωρίσουν οι συμμετέχοντες αυτή τη διαδικασία βήμα προς βήμα: από την έρευνα και την προεργασία μέχρι το γύρισμα και την οργάνωση για το μοντάζ του υλικού που θα γυριστεί. Το Σάββατο 2 Απριλίου 2022, στις 7:30 το απόγευμα, στο πλαίσιο του Εργαστηρίου πραγματοποιήθηκε ανοιχτή εκδήλωση για τα μέλη του Εργαστηρίου αλλά για το κοινό  με τις παρακάτω εισηγήσεις:   «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά και κοινότητες κληρονομιάς: ένα συμμετοχικό - συμπεριληπτικό υπόδειγμα διαχείρισης της κληρονομιάς», από την Σταυρούλα Φωτοπούλου,  Διευθύντρια Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς / «Δημόσια Ανθρωπολογία και αφηγηματική εθνογραφία. Αντιμαθήματα, κοσμολογίες οπισθοφυλακής και εναλλακτικές ξεναγήσεις στις γειτονιές», από την Φωτεινή Τσιμπιρίδου, Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας / «Το μουσείο, συλλέκτης αφηγήσεων/αφηγητής: πολυχώρος πολιτισμού Ισλαχανέ», από την Αρετή Κονδυλίδου, αρχαιολόγο, Κοινωνική Ανθρωπολόγο, ΥΠΠΟΑ / «Αρχειακά τεκμήρια και ανθρώπινες ιστορίες στο ντοκιμαντέρ», από τον Βασίλη Λουλέ, σκηνοθέτη.

Τον Δεκέμβριο του 2022, σε συνεργασία με την ΔΚΕΠΠΑΚ, τον φορέα πολιτισμού του Δήμου Κομοτηνής, και στο πλαίσιο του μαθήματος «Μουσεία και Λαϊκός Πολιτισμός: Ζητήματα Διαχείρισης», που διδάσκει η Επίκ. Καθηγήτρια Λαογραφίας Νάντια Μαχά, η οποία είχε και την πρωτοβουλία αλλά και τον σχεδιασμό της δράσης, το Εργαστήριο οργάνωσε επισκέψεις εργασίας φοιτητών του ΤΙΕ στο «Λαογραφικό Μουσείο» Κομοτηνής, με στόχο την εκπαιδευτική γνωριμία τους με το μουσείο, αλλά και τη διερεύνηση τρόπων ενίσχυσης της μουσειολογικής του υπόστασης, στα πλαίσια των σύγχρονων εξελίξεων της Λαογραφικής Μουσειολογίας.