2016-17

Το μάθημα, μετά από μια παρουσίαση των πρωτογενών πηγών και του βασικού χρονολογικού πλαισίου της ελληνιστικής περιόδου (323 – 31 π.Χ.), εξετάζει τις δεσπόζουσες πολιτικές και πολιτισμικές συνθήκες συμπεριλαμβανομένων των θετικών επιστημών, της φιλοσοφίας και της τέχνης.

Στο εισαγωγικό αυτό μάθημα θα παρουσιασθούν τα κύρια χαρακτηριστικά της βυζαντινής τέχνης από την παλαιοχριστιανική περίοδο μέχρι και την υστεροβυζαντινή περίοδο μέσα από την εξέταση αντιπροσωπευτικών μνημείων (εντοίχια ζωγραφική, φορητές εικόνες και μικρογραφίες χειρογράφων). Θα δοθεί ιδιαίτερο βάρος στο κοινωνικό, ιστορικό, θεολογικό και το εικονολογικό πλαίσιο, καθώς και στα αρχαιολογικά τεκμήρια.

Με την επιβολή της Ρωμαϊκής Ειρήνης ο ελληνικός κόσμος απολαμβάνει μια εντυπωσιακή πολιτισμική αναγέννηση από τα μέσα του 1ου αι. μ.Χ. μέχρι τα μέσα του 3ου αι. μ.Χ. Φαινόμενο που προωθείται κυρίως από τα ανώτερα στρώματα των ελληνικών πόλεων υπό την αιγίδα των Ρωμαίων, θερμών υποστηρικτών και θαυμαστών του ελληνικού πολιτισμού, είναι συνυφασμένο με πολλά γνωστά ονόματα, όπως του Λουκιανού, του Δίωνα Χρυσοστόμου αλλά και του Παυσανία, οι οποίοι αντλούν στοιχεία από τη δόξα της κλασικής εποχής, δημιουργώντας έτσι έναν καινούργιο ελληνικό πολιτισμό.

Στόχος του μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι φοιτητές-τριες πτυχές και τομείς του μεγαλειώδους και προηγμένου -για τα δεδομένα της εποχής- πολιτισμού που ανέπτυξε το Βυζάντιο. Εξετάζονται η βυζαντινή κοινωνία, η καθημερινή ζωή των ανθρώπων στην ύπαιθρο και στις πόλεις, η κρατική διοίκηση, ζητήματα όπως η φιλανθρωπία, η εκπαίδευση, η εκκλησία, ο μοναχισμός και η ακτινοβολία του Βυζαντίου στους γειτονικούς λαούς. Επιπλέον, παρουσιάζονται αναλυτικά η μεσαιωνική ελληνική γραμματεία και ο πνευματικός πολιτισμός.

Σκοπός του μαθήματος είναι η εμβάθυνση των γνώσεων που οι φοιτητές προσέλαβαν κατά τη διάρκεια του μαθήματος «Εισαγωγή στη Δημογραφία» του πρώτου έτους. Το μάθημα, εφόσον ο αριθμός των φοιτητών που θα το επιλέξουν θα είναι μικρότερος των 20, θα γίνεται με τη μέθοδο της υλοποίησης project. Τα δεδομένα για την υλοποίηση των projects παρέχονται από τις ιστοσελίδες των Εθνικών Υπηρεσιών Στατιστικής κάθε κράτους, τον Οργανισμό Ενωμένων Εθνών, τη Eurostat και άλλες πηγές και επιστημονικές δημοσιεύσεις.